کد مطلب:19053 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

مفهوم صبر چيست؟

راغب اصفهاني در كتاب خود مفردات گويد «الصَّبرُ اَلاْمساكُ فِي الضّيق» (مفردات راغب/273) [صبر كنترل نفس در تنگنا (واستقامت آن در انواع شدائد و مشكلات) است].

مرحوم محمد مهد نراقي در جامع السعادات صبر را چنين تعريف ميكند «الصَّبْرُ ثباتُ النّفسِ وعدُم اِظْطِرابها في الشدائِد والمَصائِب باَنْ تُقُاوِم مَعَها بِحَيْث لاتُخْرجُها عَنْ سِعَةِ الصّدر وما كانت عَليه قَبْلَ ذلِكَ مِنَ السُّروُرِ وَ الطُّمأنينة» [صبر، استقامت و پايداري نفس و عدم تشويش در سختيها و مصيبتها است ، به نحوي كه مقاومت كني در برابر آن سختيها و بلاها و خارج نكني نفس خود را از سعه صدر واز آن حالت سرور و آرامشي كه بر آن حاكم بود] (جامع السعادات 3/280).

در روايتي از پيامبر گرامي هم تفسير صبر چنين آمده است. حضرت رسول اكرم (ص) از جبرئيل پرسيدند «فَما تَفسير الصَّبِر؟» صبر چيست؟ قال «تَصْبِرُ فِي الضَرّاء كَما تَصْبِرُ فِي السَرّاءِ وَفِي الْفاقة كَما تَصْبِرُ فِي الْعافية، فَلايَشْكُو حالُه عِنْدَ الْخَلْقِ بِما يُصيب مِنَ الْبَلاءِ» [جبرئيل گفت صبر اين است كه شكيبائي واستقامت ورزي در ناراحتي، چنانكه پايداري ميورزي در شادماني و در بيماري، چنانكه در سلامتي، پس نبايد شكايت كند، صابر ازكيفيت حال خود نزد خلق بواسطه مصيبت و بلاهائي كه به او رسيده است ( و در يك جمله، در هر حال پايداري ورزد] (بحار 77/20).

---

اخلاق اسلامي ج 1

اكبر خادم الذاكرين